Dieta ketogeniczna cieszy się ogromną popularnością wśród osób aktywnych, chcących schudnąć czy wyleczyć się z różnego typu problemów zdrowotnych. Jadłospis ketogeniczny zaliczany jest do restrykcyjnych form żywienia, w których należy zdecydowanie ograniczyć podaż określonych składników spożywczych. Nic dziwnego, że stosowanie diety keto dla niektórych osób nie jest zalecane. Wśród nich wyróżnia się m.in. pacjentów borykających się z chorobami wątroby, trzustki czy nerek. Część informacji dostępnych w sieci wskazuje, że wprowadzanie organizmu w stan ketozy nie jest zalecane dla kobiet karmiących i tych będących w ciąży. Co więcej, można spotkać się także ze skrajnie odmiennymi opiniami.

Jakie są fakty? Sprawdzamy, weryfikując poszczególne informacje, ile jest w tym prawdy. Wskazujemy, czy dieta keto jest zalecana dla kobiet ciężarnych, karmiących oraz starających się o dziecko.

Dieta keto w ciąży – co musisz wiedzieć?

Dotychczasowe badania z zakresu wpływu ketozy na ciążę były przeprowadzane przede wszystkim w kontekście niedożywienia lub nieprawidłowości w diecie matki. Stąd też nie da się jednoznacznie stwierdzić, czy stan ketozy ma negatywny wpływ na przebieg ciąży. Co więcej, opracowanie naukowe American Chemical Society z 2023 roku wskazuje, że ryzyko związane ze stosowaniem ketogenicznej terapii dietetycznej w czasie ciąży jest nieznane i potrzebne są dalsze badania w tym obszarze. Do podobnych wniosków dochodzą także inni badacze, którzy zauważają brak możliwości jednoznacznego stwierdzenia, czy ketoza może zagrażać ciąży, bądź wpływać na rozwój płodu w jej trakcie. Problem związany z prowadzeniem dalszych badań ma podłoże etyczne, dlatego niektóre eksperymenty odbywają się na zapłodnionych szczurach. 

Mimo zarówno pozytywnych, jak i negatywnych skutków eksperymentów, nie da się w jednoznaczny sposób stwierdzić, czy w przypadku człowieka będzie ona oddziaływała w ten sam sposób. Powszechnie przyjmuje się, że podczas ciąży należy raczej unikać stosowania diety ketogenicznej. Kobiety ciężarne mają znacznie większe zapotrzebowanie na niektóre składniki odżywcze, w tym także na witaminy i minerały. Dieta, która wyklucza dużą część pokarmów bogatych w tego typu mikro i makroelementy, może być w tym przypadku niedoborowa. Nie należy ryzykować – w czasie ciąży nie jest zalecane bezrefleksyjne przechodzenie na dietę ketogeniczną, choćby z uwagi na brak jednoznacznych opinii lekarzy i naukowców. Należy kierować się zdrowym rozsądkiem i unikać sytuacji, które mogłyby stanowić choćby niewielkie i czysto potencjalne niebezpieczeństwo dla płodu.

Dieta ketogeniczna, a planowanie ciąży

Opracowanie naukowe wydane pod znakiem Polskiej Akademii Nauk w Olsztynie daje odpowiedź na hipotezę dotyczącą wspomagania procesu zachodzenia w ciążę w trakcie stosowania diety ketogenicznej. Wniosków płynących z badań jest przynajmniej kilka. Nie uzyskano wyników badań klinicznych dotyczących korzystnego wpływu diety ketogenicznej na poprawę parametrów związanych z płodnością. Zaobserwowano natomiast wpływ ketozy na leczenie zaburzeń związanych z otyłością i zespołem policystycznych jajników (PCOS). Wskazano, iż u większości kobiet cierpiących na PCOS stwierdzono redukcję masy ciała oraz insulinooporności w trakcie praktykowania diety ketogenicznej. Zweryfikowano również m.in. wsparcie funkcji ciałka żółtego, co jest istotne do utrzymania ciąży. Z uwagi na wiele różnych czynników mających wpływ na płodność, nie da się niestety jednoznacznie wskazać, czy dieta keto ma bezpośrednie przełożenie na poziom rozrodczości. Wiadomo jednak, że keto-jadłospis może oddziaływać na:

  • redukcję masy ciała i optymalizację wagi;
  • unormowanie poziomu cukru we krwi;
  • zniwelowanie występujących stanów zapalnych.

Co wydaje się być ważne w kontekście planowania ciąży.

Warto jednak wskazać, że dieta ketogeniczna ma charakter eliminacyjny. Wyrzucenie poszczególnych typów posiłków z codziennej rutyny może nie być do końca korzystne dla zdrowia. Kobiety, które planują zajść w ciążę, powinny wykonać szereg badań (m. in. morfologię, badanie poziomu żelaza, ferrytyny, witaminy D oraz B12) w celu wykluczenia ewentualnych przeciwwskazań do stosowania diety keto przed planowaniem potomstwa. Istotne jest również skonsultowanie się z lekarzem, który indywidualnie oceni sytuację i wskaże optymalne zalecenia. Nieprawdą jest to, że dieta ketogeniczna leczy bezpłodność. Może, w niektórych przypadkach, poprawiać ogólny stan zdrowia i eliminować czynniki obniżające szansę na zajście w ciążę – ale nie jest ona remedium na całe zło.

Dieta keto, a karmienie piersią

Przez kilka pierwszych miesięcy życia dziecko jest całkowicie uzależnione od matki. Jeśli stosujesz lub masz zamiar praktykować wyłączne karmienie piersią, to musisz wiedzieć, że Twoje preferencje żywieniowe będą miały bezpośredni wpływ na zdrowie dziecka. Mleko matki zawiera niezbędną energię, wodę i składniki odżywcze, które dziecko potrzebuje do zdrowego wzrostu i rozwoju. Stąd też niezwykle istotne jest to, aby podczas karmienia piersią stosować możliwie najbardziej zoptymalizowaną, zdrową dietę. Podobnie, jak w przypadku zachodzenia w ciążę, nie ma jednoznacznych badań wskazujących na szkodliwość lub korzyści z żywienia się w stylu keto. Bezpieczniejszym wyborem będzie dieta low carb (oczywiście o ile jest zapewnione zapotrzebowanie na witaminy i składniki mineralne).

Celem naszego artykułu było przybliżenie tematyki wpływu diety ketogenicznej na ciążę, okres planowania ciąży oraz etap karmienia piersią. Dieta ketogeniczna w trakcie powyższych etapów życia może nieść za sobą różne – pozytywne i negatywne – skutki. Przedstawiliśmy szereg informacji, które nie stanowią opinii ani porady medycznej. Zachęcamy, aby osoby stojące przed dylematem przejścia na keto uzgodniły swój plan z lekarzem, który oceni indywidualną sytuację zdrowotną. To najbardziej rozsądne i odpowiedzialne działanie, które można w tym kontekście wykonać.

—

Źródła:

D. Brennan, Is it Safe to Be on the Keto Diet While Breastfeeding?, http://www.webmd.com/baby/is-keto-diet-safe-while-breastfeeding.


N. W. Cole, H. H. Pfeifer, RD, LDN, E. A. Thiele, MD, PhD, Initiating and Maintaining the Ketogenic Diet in Breastfed Infants, Evidence-Based Practice Reports, http://journals.sagepub.com/doi/pdf/10.1177/1941406410372254.


M. Rugiel, Z. Setkowicz-Janeczko, W. Kosiek, Z. Rauk, K. Kawon, J. Chwiej, Does Ketogenic Diet Used in Pregnancy Affect the Nervous System Development in Offspring?─FTIR Microspectroscopy Study, http://pubs.acs.org/doi/10.1021/acschemneuro.3c00331.


P. Kaczyński, Dieta ketogeniczna a problemy z płodnością, Institute of Animal Reproduction and Food Research, Polish Academy of Sciences in Olsztyn, http://pan.olsztyn.pl/wp-content/uploads/2023/06/Dieta-ketogeniczna-a-zdrowie-Piotr-Kaczynski.pdf.